Wydawnictwo, na które czekaliśmy
W dziejach Łodzi i naszego regionu nie powstało dotąd tego typu wydawnictwo, choć o potrzebie stworzenia leksykonu dziennikarzy mówiono już przed wybuchem II wojny światowej. Także w okresie powojennym wracano do tego tematu, ale wszystko zakończyło się na publikacji skromnych biogramów w „Prasie Polskiej”. Niestety, ten zamysł nie doprowadzony został do końca. W 2000 r. pomnikowe w zamyśle dzieło Elżbiety Ciborskiej nie mogło usatysfakcjonować wszystkich środowisk, stąd w ostatnich latach z inicjatywy SDRP zaczęły powstawać lokalne opracowania książkowe (np. Gdańsk, Kielce). Ostatnio także w Łodzi powstało tego typu opracowanie.
Z inicjatywy Oddziału Łódzkiego SDRP dwa lata temu powołano jedenastoosobowy zespół dziennikarzy pod kierunkiem red. Ryszarda Poradowskiego i nakreślono plan leksykonu dziennikarzy. W połowie stycznia br. z drukarskich maszyn zeszły pierwsze egzemplarze „Leksykonu dziennikarzy Ziemi Łódzkiej 1945-2005”.
To pierwsze w dziejach regionu tego typu wydawnictwo zawiera ponad 600 nazwisk. Biogramy opracowane zostały przez kilkunastu autorów według ustalonego wcześniej klucza, ale życiorysy są bardzo zróżnicowane zarówno pod względem zawartości jak i objętości, co wynika m.in. z przeszkód, na jakie napotkano podczas sporządzania biogramów. Przede wszystkim korzystano z materiałów udostępnianych przez rodziny i kolegów dziennikarzy, a w wielu przypadkach sięgać trzeba było po dane istniejące w kancelariach cmentarnych i na nagrobkach. Bywało i tak, że niejednokrotnie udało się odtworzyć zaledwie kilka faktów biograficznych. Zespół redakcyjny zdawał sobie sprawę z ułomności wielu biogramów, ale decydował się na publikację nawet tych szczątkowych materiałów, pragnąc uratować dla przyszłych badaczy nawet te nieliczne informacje. Niestety, nie znaleziono sojusznika w wielu instytucjach i redakcjach, zasłaniających się zapisami o ochronie danych osobowych.
„Leksykon” wzbogacony został prawie 300 zdjęciami dziennikarzy i ich karykaturami, w posłowiu znalazło się też sporo fotografii ilustrujących wewnątrzredakcyjne życie łódzkiej prasy, radia i telewizji. Wszystkie te zdjęcia i karykatury udostępnione zostały przez Koleżanki i Kolegów, a także rodziny zmarłych dziennikarzy.
Nie sposób wymienić wszystkich zasłużonych ludzi pióra Ziemi Łódzkiej, o których napisano w „Leksykonie”, ale warto wspomnieć choćby o Ryszardzie Badowskim, Karolu Badziaku, Wiesławie Beku, Wojciechu Drygasie, Irenie Dryll, Michale Fajbusiewiczu, Eugeniuszu Iwanickim, Mieczysławie Jagoszewskim, Janie Koprowskim, Mirosławie Kulisiu, Wiesławie Machejko, Arnoldzie Mostowiczu, Zbigniewie Nienackim, Adamie Ochockim, Janie Pakule, Henryku Rudnickim, Bogusławie Sikorskim, Januszu i Piotrze Słowikowskim, Arturze Szyku, Iwonie Sledzińskiej-Katarasińskiej, Jerzym Wilmańskim, Pawle Woldanie, Jerzym Woźniaku czy Tomaszu Zimochu.
W „Leksykonie” znaleźli się także dziennikarze, którzy pracowali w Łodzi, a potem wyemigrowali do stolicy i wypełniali ważne obowiązki zawodowe i społeczne, np. Andrzej Dzierżanowski, Sergiusz Kłaczkow, Jacek Kluczkowski, Stanisław Mojkowski, Krystyna Mojkowska i Bogusław Wołoszański.
O doborze nazwisk decydowały tylko kryteria zawodowe, zespół redakcyjny starał się zdystansować od bieżącej polityki i podziałów w środowisku.
To nie koniec naszej działalności mającej na celu upamiętnienie mediów i ludzi je tworzących. W ostatnich latach wydawaliśmy drukiem (dzięki bezinteresownej pomocy Kolegi Marka Skrzydlewskiego) informatory o zmarłych dziennikarzach (nadal je aktualizujemy), dostarczaliśmy także bieżące informatory o życiu OŁ SDRP, w których zamieszczaliśmy materiały dotyczące dziennikarzy, podobnie zresztą na naszej stronie internetowej. Tego typu działalność kontynuowana będzie i w tej kadencji.
W planach OŁ SDRP jest wydanie „Leksykonu” wzbogaconego o kolejne biogramy i informacje napływające do zespołu redakcyjnego, a także opracowania monograficzne mediów ukazujących się na Ziemi Łódzkiej od 1945 roku. W kolejnym etapie do publikacji książkowej włączone zostaną biogramy dziennikarzy pracujących do 1945 roku.
Na zakończenie dziękujemy tym wszystkim, którzy wspierali naszą inicjatywę, udostępniali materiały i pracowali nad przygotowaniem wydania książkowego „Leksykonu”, szczególnie zaś całemu zespołowi redakcyjnemu, a także red. Mirosławowi Kulisiowi, który od początku patronował naszej inicjatywie.
R. Poradowski
„Leksykon Dziennikarzy Ziemi Łódzkiej 1945-2005” pod red. Ryszarda Poradowskiego, zespół redakcyjny: Grażyna Bożyk, Halina Cywińska, Mirosława Ferenc, Marek Filanowicz, Ireneusz Kampinowski, Barbara Machejko, Edward Muller, Helena Ochocka, Grażyna Papier, Krystyna Tamulewicz, Łódź 2013, ss. 224, druk „Intrograf” Łask